Calorieën tellen? Geen duurzaam dieet.

Mensen die willen afvallen vertellen me vaak dat ze calorieën tellen. Sterker nog: dat hun leven draait om calorieën tellen!

En jij?

Tel jij de hoeveelheid calorieën in je dagelijkse boterham met choco? Loop jij ook met een rekentoestelletje rond om je calorie-inname uit te rekenen? Maak je geen zorgen, je bent niet de enige. Maar weet je wat? Er zijn leukere hobby’s.

In dit artikel ontdek je waarom mensen calorieën tellen om af te vallen, waarom dat niet altijd even gezond is en waarom calorieën tellen niet dé oplossing is om een leven lang gezond en slank te blijven!

Waarom mensen calorieën tellen

In mijn vorige blogpost vertelde ik je al uitgebreid wat (kilo)calorieën eigenlijk zijn: een maat voor de hoeveelheid warmte-energie die je lichaam uit voedsel haalt of kan halen. Die warmte gebruikt je lichaam om te kunnen functioneren.

Op die manier kun je de dagelijkse energiebehoefte van je lichaam dus ook uitdrukken in calorieën. Mensen die calorieën tellen proberen de balans op te maken tussen de calorieën die ze opnemen (lees: opeten) en de calorieën die ze verbruiken.

• Als je evenveel calorieën inneemt als je verbruikt, dan blijf je op gewicht.
• Als je meer calorieën inneemt dan je verbruikt, kom je bij.
• Als je minder calorieën inneemt dan je verbruikt, val je af.

Het principe is eenvoudig:

• hoe minder calorieën je eet
• hoe meer opgeslagen energie (lichaamsvet) je lichaam gaat gebruiken
• hoe meer je afvalt

Klinkt logisch, toch? Om deze simpele evenwichtsoefening te kunnen maken, moet je natuurlijk wel weten hoeveel calorieën je dagelijks verbruikt.

Hoeveel calorieën heb je dagelijks nodig?

Leeftijd en geslacht

Je dagelijkse behoefte aan calorieën hangt onder meer af van je leeftijd, geslacht en je fysieke activiteiten. Calorieën tonen stiekem aan dat het leven soms niet eerlijk is:

• kinderen en tieners verbranden meer energie per kilo dan volwassenen omdat ze nog sterk ontwikkelen (leeftijd)
• mannen verbranden gemiddeld meer energie dan vrouwen omdat hun lichaam groter en gespierder is (geslacht)

Fysieke activiteit

De totale  hoeveelheid energie die je dagelijks nodig hebt bestaat uit 2 delen:

• je energieverbruik in rust (ook wel ‘REE’ of ‘basaalstofwisseling’): de energie die je lichaam verbruikt om te functioneren
• je energieverbruik voor lichamelijke inspanning: de energie die je lichaam verbruikt om arbeid te verrichten (zappen op tv, werken, sporten…)

Hier vind je handige tools en tabellen om je totale energiebehoefte te berekenen:

• basaalstofwisseling: http://www.voedingswaardetabel.nl/bereken/basaal-metabolisme-ratio/
• energieverbruik: http://www.voedingswaardetabel.nl/bereken/energieverbruik/

Mannen mogen dagelijks gemiddeld 2500 Kcal consumeren, vrouwen ongeveer 2000 Kcal. Voor je begint te tellen, is er wel nog één belangrijke vraag die je jezelf moet stellen:

Is minder calorieën innemen wel gezond?

Minder calorieën innemen is niet noodzakelijk beter voor je gezondheid:

• iedere calorie die je al dan niet inneemt heeft een invloed op je lichaamsgewicht
• MAAR niet iedere calorie die je inneemt bevat – naast energie – belangrijke voedingsstoffen zoals eiwitten, vetzuren, vezels, vitaminen en mineralen

De ene calorie is de andere niet. Als je je enkel laat leiden door de hoeveelheid calorieën in voeding, dan bestaat de kans dat je ongezond en eenzijdig gaat eten (oh ironie).

Even een voorbeeldje om dat te verduidelijken:

Melkchocolade versus pure chocolade

Je hebt zin in een stuk chocolade (wie niet?). Er liggen twee repen in je kast: één reep pure chocolade en één reep melkchocolade. Tot je verbazing zie je dat de pure reep 100 calorieën meer bevat dan de reep uit melkchocolade.

Vreemd, want je hoort toch steeds zeggen dat pure chocolade gezonder is dan melkchocolade? Pure chocolade is ook gezonder dan melkchocolade, alleen word je misleid door de hoeveelheid calorieën.

De hoeveelheid energie (lees: calorieën) in een voedingsmiddel hangt immers af van de hoeveelheid vetten, koolhydraten, eiwitten en alcohol in dat voedingsmiddel:

• 1 g vet levert 9 kcal
• 1 g koolhydraten levert 4 kcal
• 1 g eiwit levert 7 kcal
• 1 g alcohol levert 7 kcal

Als je beide repen dan nog eens bekijkt zie je dat:

• de calorieën van de reep uit melkchocolade voornamelijk geleverd worden door suikers
• de calorieën van de pure reep voornamelijk geleverd worden door gezonde vetten uit cacao

Suikers versus vetten

Suikers en gezonde vetten hebben een ander effect op je lichaam:

• Suikers geven hun energie snel vrij: je lichaam moet calorieën uit suikers dan ook op korte tijd verbranden of opslaan als vet.
• Gezonde vetten geven hun energie langzaam vrij: daardoor ontstaat een calorietekort en gaat je lichaam vetreserves verbranden

In dit geval zorgt het product met meer calorieën er dus voor dat je vet verbrandt, terwijl het product met minder calorieën ervoor zorgt dat je vet opslaat!

En dat is niet alles! Suikers hebben nog meer nadelen:

• Suikers – niet vetten! – veroorzaken slechte cholesterol, hart- en vaatziekten en overgewicht.
• Suikers geven snel weer een hongergevoel en werken verslavend.
• Suikers verhogen je insulinespiegel sterk.
• Suikers zorgen ervoor dat je vet opslaat rond je buik en organen.

Moraal van het verhaal: laat je niet misleiden als een productverpakking pronkt met 40% minder calorieën. Minder calorieën eten is geen probleem, maar zorg ervoor dat de calorieën die je wel inneemt gevarieerd zijn en alle gezonde voedingsstoffen bevatten die je nodig hebt!

Het belang van voedingsstoffen

Calorieën tellen kan op zich dus geen kwaad, als je weet wat je doet of begeleid wordt door een deskundige. Toch heb ik er problemen mee om de volgende redenen:

• de focus ligt meer op snel afvallen dan op gezond afvallen
• calorieën worden je vijand, terwijl ze je net voorzien van energie
• het kan uitgroeien tot een stresserende obsessie
• het is geen duurzame oplossing voor overgewicht

Leuk toch, ieder voedingsmiddel dat je eet en iedere beweging die je maakt uitrekenen met je smartphone voor de rest van je leven? Ik dacht het niet: eerder stresserend en frustrerend. En weet je wat? Stress en afvallen vormen geen gezonde combinatie.

Zelf ben ik nog steeds aanhanger van het principe dat een gezond lichaam zelf zijn gewicht wel gaat regelen. Met andere woorden: als je gezond, gevarieerd en met mate eet – zonder calorieën te tellen – dan ga je vanzelf afvallen (natuurlijk best in combinatie met bewegen en sporten).

De kwaliteit van het voedsel is veel belangrijker dan de hoeveelheid calorieën! Verdiep je dus eerder in de gezonde voedingsstoffen die een voedingsmiddel bevat dan in de hoeveelheid calorieën!

Of schuif het stresserende gedeelte gelijk door naar een voedingsdeskundige. Die stelt voor jou een gezond en gebalanceerd voedingsplan op. Zo kun je voor de verandering eens zorgeloos van je maaltijden genieten!